TÜRKİYE – ALMANYA İLİŞKİLERİNİN DURUMU VE GELECEĞİ: MEVCUT VE GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİK İLİŞKİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Giriş
Türk-Alman ortaklığı karşılıklı çıkarlar ve bağımlılıklar nedeniyle ‘kaçınılmaz’ olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle, bu ilişkinin çoğu hem ekonomi hem de uluslararası ilişkiler literatüründe derinlemesine analiz edilmiştir. Ekonomi literatürünün çoğu ticaret ve yatırım analizi üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu makalede bu ilişkiye benzer bir yaklaşım sergilerken, ticaretin gelişmesi için yeni alanlar belirleyerek, özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarında yeni yatırım alanlarını inceleyerek ve son olarak her iki ülkenin teknoloji girişimlerine yeni bir bakış açısı sunarak ve gelecekteki iş birliği alanlarını belirleyerek mevcut literatüre katkıda bulunmaya çalışmaktayız.
Almanya tarihsel olarak Türkiye’nin en önemli ticaret ortakları ve yatırımcılarından biri olmuştur. 1960’larda Almanya’ya Türk göçüne kadar uzanan bağlarla, ülkeler arasındaki ilişkiler klasik bir ticari ilişkinin ötesine geçmektedir.
Şu anda, Türkiye’de bulunan 7.000’den fazla Alman şirketi ile birlikte, Alman kurumsal yatırımları, Türkiye’nin ekonomik kalkınması ve uzun vadede refahı için hayati önemde görülmektedir. 2018 yılında ülkeler arası ticaret hacmi 37,7 milyar avroya ulaşmıştır. İlişki hem Türkiye hem de Almanya için bir kazan-kazan durumudur. Bir yandan, Türkiye’nin genç nüfusu Almanya’nın görece eski işgücü için bir kazanç ve Türkiye’deki operasyonların düşük maliyeti Alman faaliyetlerini çeken bir teşviktir. Aynı zamanda Türkiye, en büyük ihracat pazarı olduğu için Almanya için de vazgeçilmez bir ülkedir.
Madalyonun diğer tarafında, Alman yatırımı önemli bir istihdam kaynağı ve DYY girişi olmuştur. Avrupa’nın en büyük ekonomik gücünden (4 trilyon doların üzerinde GSYİH ile) destek alan ciddi bir ekonomik gerileme yaşayan ülke olarak Türkiye’nin ekonomik toparlanması için çok önemlidir. 2019 yılından bu yana Türk-Alman ticari ilişkilerinde ve yatırım planlarında olumsuz bir eğilim gözlemlenmiştir. Geçen yıl, Almanya’nın Türkiye’ye ihracatı, kötüleşen ekonomik iklim nedeniyle önemli ölçüde azalmıştır (20,4 milyar avrodan 18 milyar avroya düşerek). Buna ek olarak, 2018 yılında Türkiye, Almanya’nın sekiz önemli müttefiki arasında güven bakımından en düşük sırada yer almıştır.
Ülkeler arasındaki bu ekonomik canlanmadan turizm ilişkileri de etkilenmiştir. Almanya’yı ziyaret eden Türk vatandaşları son 10 yılda neredeyse iki katına çıkarken, Türkiye’yi ziyaret eden Alman sayısı neredeyse aynıdır ve hatta 2016’da azalmıştır. Benzer şekilde Almanya’nın Türk ziyaretçilerden kazandığı turizm geliri, Almanya’nın Türkiye’ye turizm harcamaları azaldıkça artmıştır.
