Dezenformasyon ve kötü niyetli etki operasyonlarının yükselişi, dünya genelinde bireyleri, toplumları, ekonomileri ve siyasi sistemleri tehdit etmektedir. Kamuoyu ilgisi büyük oranda “sahte haber” terimine odaklansa da, “yanlış bilgi”, etki alanı, bağlı olduğu ekosistemler ve sonuçları bakımından haber kavramının ötesine geçmektedir. Ayrıca, yanlış bilginin aktörleri, stratejileri, yöntemleri ve genel ortamı zamanla değişmektedir.
Türkiye’nin enformasyon ortamı, haber medyası ve sosyal medya platformları da dahil olmak üzere, her türde yanlış bilgiden ve koordineli manipülasyon kampanyalarından etkilenmeye devam etmektedir. Türkiye, enformasyonun silah olarak kullanılmasına, sosyal medya botlarına, trollere ve büyük ölçekli “algoritmik kognitif tehditlere” karşı zafiyetleri en fazla olan ülkelerden biridir. Bununla birlikte, ilintili risklerin anlaşılmasına ve azaltılmasına yönelik herhangi bir stratejik girişimden ve toplumun tamamını kapsayabilecek çalışmalardan söz etmek henüz mümkün görünmemektedir.
Bu çalışma, Türkiye’deki yanlış bilgi tipolojilerini ve örneklerini incelemektedir. İlk bölümde kısaca uluslararası düzeydeki enformasyon tehditlerinin türleri, trendleri ve değişimi özetlenecektir. Sonraki bölümlerde mezenformasyon, dezenformasyon ve sosyal manipülasyon ile ilgili genel bir değerlendirme sunulacaktır. Özellikle, COVID-19 pandemisinin Türkiye’de hissedildiği ilk dönemde yanlış bilgilerin takibine yönelik gerçekleştirilen bir çalışmanın ilk bulguları sıralanacaktır. Salgın ile ilgili yanlış bilgilerin çeşitliliği ve hacmi, Türkiye’yi diğer ülkeler ile karşılaştırmaya ve Türkiye’nin “enformasyon düzensizliği” karşısındaki karakteristik zafiyetlerini anlamaya yarayacak bir emsal teşkil etmektedir. Son bölüm ise Türkiye’nin dış politikası, savunma ortaklıkları ve önemli jeopolitik olaylar etrafında şekillenen yanlış bilgiler ile ilgili kısa bir analizi içerecektir. Bu bölümde ayrıca çalışmada kullanılan çeşitli yöntemler ve veri kaynakları kısaca açıklanmaktadır.
